Bu sıralar sıkça duyduğum soru; "Nasıl Gümrük Müşaviri olurum yada Yardımcısı açıklayabilir misiniz?" Bu soruyu bu kadar sık duymamın birinci sebebi yönetim kurulunda olduğum Gümrük Müşavir Yardımcıları ve Stajyerleri Derneği(GMYD) diğeri ise mesleğimi bilen genç arkadaşların yönelttiği sorular.
Genç arkadaşlarımız hasbel kader veya kulaktan dolma bazı bilgilerle genelde Lojistik bölümlerini yazıyorlar. Okulun bitmesine yakın ne yapsak diye düşünmeye başlıyorlar ve bir şekilde bana ulaşıyorlar. Bu yazıyı yazma sebebim de Gümrük Müşavirliğini yapmak isteyen arkadaşlara kısa bir bilgi vermektir.
14.Temmuz.2015'de yazdığım "Tercih Yapacaklara Selam Olsun" (http://tolgayuzbas.blogspot.com.tr/2015/07/tercih-yapacaklara-selam-olsun.html) başlıklı yazımda aslında biraz da esprili bir şekilde dış ticaret operasyon koluna ait bilgiler vermiştim. Aşağıda mevzuat halini ve iş akışında yaşayacaklarını yazacağım.
Öncelikle bu mesleği yapacak arkadaşlar yasal mevzuatı araştırmayı alışkanlık haline getirmeliler sonuçta işiniz bu olacak.
Meslek ile alakalı bilgiler Gümrük Kanunu (GK) Madde 225-228 de belirtilmiştir. Gerekli yerleri aşağıya alıntılıyorum.
"GK. Md.225/1. Eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına ilişkin faaliyetler, 5 inci
madde hükümleri çerçevesinde, sahipleri ile bunların adına hareket edenler tarafından doğrudan temsil yoluyla veya gümrük
müşavirleri tarafından dolaylı temsil yoluyla takip edilir ve sonuçlandırılır.(...)"
Bu madde ileride Gümrük Müşavirliği yapmak isteyen arkadaşlara işin kısa tanımını vermektedir. Burada iki tanım dikkatti çekmektedir. Bunlar, Doğrudan Temsil ve Dolaylı Temsildir. Kısaca açıklarsak; Dolaylı Temsil, kendi adına başkasının (mükellef adına) hesabına iş yapmak demektir. Doğrudan Temsil ise yükümlünün (mükellef) kendi nam ve hesabına temsilname ile işlem yapmasıdır.
Gümrük Müşavir Yardımcı ve Gümrük Müşaviri Nasıl Olunur?
Öncelikle maalesef ki Ticaret Bilimler ve Lojistik mezunları Kanun'da ismen geçmedikleri için bu iş kolunda teknik olarak çalışamıyorlar ancak bu mesleği icra etmek isteyen arkadaşlara pratik bilgi olarak Açık Öğretim Fakültesinin ilgili bölümleri kurtarıcı olacaktır.
Gene mevzuatımızdan alıntı yaparsak aşağıdaki özet ortaya çıkıyor. GK. Md. 227'nin tamamına bakınız. Bu madde nasıl Gümrük Müşavir Yardımcısı olacağınızı anlatır. Aynı maddenin devam bentlerinde Kamu emeklileri için gereken bilgiler ve temel esaslar bulunmaktadır. GK. Madde 228 ise Gümrük Müşavirliğini anlatmaktadır ve tam metine bakmanız yerinde olacaktır.
"GK. Md.227/f. i) Hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi, siyasal bilgiler ve endüstri mühendisliği
dallarında eğitim veren fakülte ve yüksek okullardan veya denkliği Yüksek Öğretim Kurumunca tasdik edilmiş yabancı
yüksek öğretim kurumlarından en az lisans seviyesinde mezun olmak,
ii) Diğer öğretim kurumlarından lisans seviyesinde mezun olduktan sonra (i) alt bendinde belirtilen bilim dallarından
lisans üstü seviyede diploma almış olmak ya da ön lisans eğitimi veren gümrük, dış ticaret ve Avrupa Birliği konularında
uzmanlık programı olan meslek yüksek okullarından mezun olmak,
g) Staj amacıyla bir gümrük müşavirinin yanında bir yıl çalışmış olmak"
"GK. Md.228/1. 227 nci maddenin 1 inci fıkrasının (f) bendinin (ii) alt bendi hariç olmak üzere, aynı fıkrada
belirtilen koşulları taşıyan ve iki yıl süre ile gümrük müşavir yardımcılığı yaparak, gümrük mevzuatı ve gümrüğe ilişkin
iktisadi, ticari ve mali konuları kapsayan sınavda başarılı olan kişiler, gümrük müşavirliği yapmaya hak kazanır"
Staj Nedir Süresi Nasıl Hesaplanır?
Her iki maddede de staj konusu yer almaktadır. Peki bu staj nedir yaz çalışması gibi midir? Hayır değildir. Öncelikle kesinlikle şirket unvanında GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ kelimelerinin geçmesi gerekmekte. Adı geçen firmada sigortalı olarak çalışmanız ve bu çalışmanızı süresi içinde (Bir hafta) ilgili mercilere usulü ile bildirmiş olmanız gerekmektedir. Bu konu Müşavirin zorunluluğun da olsa Stajyerin mutlak suretle kontrolü ve gereğinde başvuruyu kendisinin yapması yerinde olur.(Uygulamada bu yöndedir.)
Sınava girmek için bir ve iki yıllık staj süreleri geçmektedir. Burada anlaşılması gereken, sınavın açıldığı tarihte 360 gün veya 720 gün staj süresinin doldurulmuş olmasıdır. Bu hesap yıl olarak alınır tam tarih dikkate ALINMAZ!!!
Örneklersek; Mart 2016'da GMY'lik için staja başlayan arkadaş 2017 yılının kasımındaki sınava GİREMEZ. Çünkü o yılın BAŞINDA staj süresi dolmamıştır. 2018'de açılacak olan sınava girebilir. Aynısı GM'lik içinde geçerlidir. Müşavirlik stajınızı da ancak Gümrük Müşavir Yardımcısı İzin Belge'nizi aldıktan sonra başlatabilirsiniz bunu da unutmamak lazım.
Stajyerler, GMY'ler ve GM'ler Nasıl Çalışır?
Esasında stajyerlerin iş takibi yetkisi yoktur ancak mesleği öğrenmeniz için şirket içinde ve sahada çalışmanız sizin faydanıza olacaktır. GMY'ler Müşavir adına iş takibi yapabilirler, muayenelerde hazır bulunurlar ancak tebligatları kabul edemezler. Gümrük Müşavirleri ise beyanda bulunan adına mali/hukuki sorumlulukla hareket ederek tüm gümrük işlemlerini tamamlar mükellef adına vekalet ile imza atar.
Umarım yazı biraz olsun bu iş kolunu merak eden arkadaşlara yardımcı olabilmiştir. Meslek yoğun kafa ve emek sarfiyatı içerir ve mutlaka öğrencilikte -kişi eğer bu mesleği yapmak istiyorsa- bir Gümrük Müşavirliği firmasında çalışmalıdır. Detaylı bakmak isteyenler için ilgili meslek örgütlerinin ve resmi kurumların sitelerini aşağıya yazıyorum.
Saygı ve Selamlarımla,
M. Tolga YÜZBAŞ
Y/34/5254
İNCELEME LİNKLERİ:
1. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4458.pdf
2. http://www.igmd.org/ İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği
3. http://www.izmgmd.org.tr/ İzmir Gümrük Müşavirleri Derneği
4. http://agm.org.tr/ Ankara Gümrük Müşavirleri Derneği
5. http://www.mergumder.org.tr/ Mersin Gümrük Müşavirleri Derneği
6. http://bugumder.org/ Bursa Gümrük Müşavirleri Derneği
7. http://ggm.gtb.gov.tr/ Gümrükler Genel Müdürlüğü
NOT: Bu yazı yazarın kendi bilgi, deneyim ve görüşleri ile yazılmış olup Gümrük Müşavir Yardımcıları ve Stajyerleri Derneği'nin resmi görüşünü yansıtmaz.
